روابط دو طایفه افشار و قاجار (از سقوط صفویه تا پایان حکومت فتحعلی شاه قاجار)

اندکی بعد از سقوط اصفهان بدست افاغنه، تهماسب صفوی فرزند شاه سلطان حسین مخلوع، در قزوین تاج گذاری کرد و برای احیای حکومت صفویه از ایلات و طوایف ایران درخواست کمک نمود؛ قاجارهای استرآباد و افشارهای درگز برای حمایت از شاهزاده به وی ملحق گشتند. با پیوستن قاجارها و افشارها به شاه تهماسب دوم، دوره مهمی از روابط این دو طایفه آغاز شد. چون سران هر دو طایفه طمع قدرت داشتند، رقابت آنان منجر به قتل خان قاجار گردید. با پیروزی نادر افشار، وی در سالهای بعد توانست شاه صفوی را کنار زده سلسله افشاریه را تأسیس نماید. پس از قتل نادر و ضعف حکومت افشاریه، سران قاجار برای کسب قدرت وارد کشمکش شدند. سرانجام تلاش آنان منجر به تأسیس سلسله قاجار گردید. در حین تلاش دو طایفه برای کسب قدرت و زمانی که در این امر توفیق یافتند، روابط آنان با هم بر اساس مقتضیات زمان، بصورت همکاری و رقابت ادامه داشت.اندکی بعد از سقوط اصفهان بدست افاغنه، تهماسب صفوی فرزند شاه سلطان حسین مخلوع، در قزوین تاج گذاری کرد و برای احیای حکومت صفویه از ایلات و طوایف ایران درخواست کمک نمود؛ قاجارهای استرآباد و افشارهای درگز برای حمایت از شاهزاده به وی ملحق گشتند. با پیوستن قاجارها و افشارها به شاه تهماسب دوم، دوره مهمی از روابط این دو طایفه آغاز شد. چون سران هر دو طایفه طمع قدرت داشتند، رقابت آنان منجر به قتل خان قاجار گردید. با پیروزی نادر افشار، وی در سالهای بعد توانست شاه صفوی را کنار زده سلسله افشاریه را تأسیس نماید. پس از قتل نادر و ضعف حکومت افشاریه، سران قاجار برای کسب قدرت وارد کشمکش شدند. سرانجام تلاش آنان منجر به تأسیس سلسله قاجار گردید. در حین تلاش دو طایفه برای کسب قدرت و زمانی که در این امر توفیق یافتند، روابط آنان با هم بر اساس مقتضیات زمان، بصورت همکاری و رقابت ادامه داشت. در دوره نادر، قاجارهای مرو و طایفه یوخاری باش استرآباد به همکاری با نادر پرداختند. پس از مرگ نادر اتحاد افشارهای خراسان با قاجارها از هم گسست. محمدحسن خان قاجار به عنوان مدعی سلطنت، به مبارزه با مدعیان پرداخت و افشارهای دامنه های البرز و آذربایجان به وی ملحق شدند. این اتحاد نیز با مرگ خان قاجار پایان یافت. با ظهور آقامحمدخان قاجار، افشارهای مناطق مختلف ایران ابتدا به مخالفت با وی برخاستند ولی سرانجام در برابر قدرت قاجاها تسلیم مطیع شدند.این پژوهش با تکیه بر شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی روابط دو طایفه قاجار و افشار در مناطق مختلف ایران، از سقوط اصفهان تا پایان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار می پردازد.